Pierścienie makro

Pierścienie makro to świetny sposób, aby rozpocząć przygodę z fotografią z bliska. Dzięki nim możesz fotografować świat owadów, roślin i detali bez inwestowania w drogi sprzęt. Jeśli dopiero zaczynasz, spróbuj najpierw taniego kompletu pierścieni – szybko przekonasz się, jak fascynujący świat kryje się tuż pod twoim nosem. Fotografia makro to zdjęcia bardzo małych obiektów – owadów, kwiatów, kropli wody czy detali biżuterii. Żeby zrobić takie ujęcia, wcale nie trzeba od razu kupować drogiego obiektywu makro. Istnieje tańsze i proste rozwiązanie – pierścienie makro.

Co to są pierścienie makro?

Pierścienie makro to puste tuleje (czyli krótkie rurki bez szkła), które zakłada się pomiędzy aparat a obiektyw. Ich zadaniem jest odsunięcie obiektywu od matrycy aparatu, dzięki czemu można ostrzyć z dużo mniejszej odległości i uzyskać powiększenie fotografowanego obiektu. Im dłuższy pierścień, tym bliżej możemy podejść i tym większe powiększenie osiągniemy.

Jakie są rodzaje pierścieni makro?

1. Pierścienie bez styków (manualne)
   • Najprostsze i najtańsze.
   • Nie mają elektroniki – oznacza to, że nie działa autofocus ani automatyczna kontrola przysłony.
   • Wszystko ustawiamy ręcznie.
2. Pierścienie z kontaktami (automatyczne)
   • Droższe, ale wygodniejsze.
   • Mają styki elektryczne, które przekazują informacje między aparatem a obiektywem.
   • Działa autofocus i można sterować przysłoną z aparatu.
3. Zestawy pierścieni
   • Często sprzedawane w komplecie, np. 3 sztuki o różnych długościach (np. 12 mm, 20 mm i 36 mm).
   • Można je używać osobno albo łączyć ze sobą, aby uzyskać jeszcze większe powiększenie.

Jak używać pierścieni makro?

1. Załóż pierścień – odczep obiektyw od aparatu, wpiąć pierścień i dopiero na nim zamontuj obiektyw.
2. Wybierz odpowiednią ogniskową – najlepiej sprawdzają się obiektywy o stałej ogniskowej 35–50 mm.
3. Podejdź blisko – z pierścieniem obiektyw nie będzie ostrzył w dal, tylko na bardzo bliski dystans.
4. Ustaw ostrość – najlepiej ręcznie, przesuwając aparat do przodu i do tyłu.
5. Zadbaj o światło – w makro dużo światła ginie przez wydłużenie toru optycznego. Dlatego warto fotografować w słoneczny dzień albo używać lampy błyskowej.
6. Użyj statywu – przy dużym powiększeniu nawet najmniejszy ruch aparatu powoduje rozmazanie.

Zalety pierścieni makro

• Niska cena w porównaniu do obiektywów makro.
• Brak szkła – nie pogarszają jakości obrazu.
• Łatwość użycia.

Wady pierścieni makro

• Trudniej ostrzyć przy dużym powiększeniu.
• Krótka odległość ostrzenia – trzeba bardzo blisko podejść do obiektu.
• Mniej światła wpada do aparatu (zdjęcia mogą wyjść ciemniejsze).

Od czego zależy ogniskowa w pierścieniach makro?

Na samych pierścieniach nie ma szkła, więc nie mają one własnej ogniskowej. Ogniskowa zależy zawsze od obiektywu, który do nich podłączysz.

Pierścienie makro tylko wydłużają odległość między obiektywem a matrycą. Im bardziej ją wydłużysz, tym większe powiększenie uzyskasz.

Jak działają pierścienie o różnych długościach?

Każdy pierścień ma oznaczenie w milimetrach, np. 12 mm, 20 mm, 36 mm. Te wartości mówią, o ile odsuwają obiektyw od matrycy.

• Krótsze pierścienie (np. 10–12 mm)
  • Dają mniejsze powiększenie.
  • Wpuszczają więcej światła.
  • Sprawdzają się przy obiektywach szerokokątnych i standardowych (np. 35 mm).
• Średnie pierścienie (np. 20 mm)
  • Dają zauważalne powiększenie, ale jeszcze nie zabierają za dużo światła.
  • Dobre do obiektywów 50 mm.
• Długie pierścienie (np. 36 mm i więcej)
  • Pozwalają na bardzo duże zbliżenia.
  • Znacznie ograniczają ilość światła – zdjęcia mogą wymagać dłuższego czasu naświetlania lub dodatkowego doświetlenia.
  • Polecane do dłuższych ogniskowych (np. 85 mm, 100 mm).

Można je też łączyć ze sobą – np. 12 mm + 20 mm = 32 mm. Wtedy powiększenie jest jeszcze większe, ale rośnie też trudność w ostrzeniu i potrzeba więcej światła.

Zależność od obiektywu

Teleobiektywy (85 mm, 100 mm, 135 mm)
– z pierścieniami dają piękne powiększenia, a jednocześnie pozwalają zachować trochę większą odległość od obiektu (np. ważne przy fotografii owadów, które mogą uciec).

Szerokokątne obiektywy (np. 24 mm)
– z pierścieniami powiększenie będzie duże, ale odległość ostrzenia stanie się bardzo mała (czasem tylko kilka centymetrów).

Standardowe obiektywy (35–50 mm)
– to najlepszy wybór na początek. Powiększenie jest wyraźne, a praca wciąż wygodna.

Co to oznacza w praktyce?

100 mm z pierścieniami → powiększenie mniejsze niż przy krótkich ogniskowych, ale za to można fotografować z większej odległości, co sprawdza się np. przy owadach.

35 mm z pierścieniami → ogromne powiększenia, ale ostrzenie jest trudne, a obiekt trzeba fotografować z bardzo bliska (czasem obiektyw niemal dotyka fotografowanego przedmiotu).

50 mm z pierścieniami → najlepszy kompromis dla początkujących – powiększenie jest wyraźne, a praca wciąż wygodna.

Mój zestaw to 11 i 16 mm. Jak to działa na moich obiektywach:

Pierścień 11 mm – daje delikatne powiększenie, wciąż wpada sporo światła, łatwy w użyciu.

Pierścień 16 mm – mocniejsze powiększenie, trochę mniej światła, ostrzenie bliżej obiektu.

11 mm + 16 mm = 27 mm – bardzo silne powiększenie, ale ostrzenie staje się trudne i odległość robocza (między obiektywem a obiektem) robi się bardzo mała. Wymaga dobrego oświetlenia i statywu.

Obiektyw 45 mm

Z 27 mm (oba razem) → ogromne powiększenie, ostrość bardzo blisko (czasem kilka cm). Bardzo trudne w użyciu z ręki – najlepiej statyw i dobre światło.

Z 11 mm → ładne, umiarkowane powiększenie. Obiekt można fotografować z odległości ok. 15–20 cm.

Z 16 mm → mocniejsze powiększenie, ostrzenie bliżej (ok. 10–15 cm). Trzeba uważać na światło.

Obiektyw 85 mm f/1.4

Z 27 mm (oba razem) → bardzo duże powiększenie, odległość robocza wciąż wygodniejsza niż przy 45 mm. Świetne do owadów i detali, ale wymaga sporo światła.

Z 11 mm → lekkie powiększenie, wciąż można pracować z odległości kilkudziesięciu cm. Bardzo wygodne, szczególnie do owadów – nie trzeba podchodzić zbyt blisko.

Z 16 mm → mocniejsze powiększenie, ale nadal z większej odległości niż przy 45 mm. Bardzo praktyczne w plenerze.