Jaka długość ogniskowej daje jaki kadr?

Jaka długość ogniskowej daje jaki kadr, czyli jaki szeroki zakres pola widzenia na zdjęciu będzie w zależności od długości ogniskowej i wielkości matrycy?

Przy zakupie nowego obiektywu większość fotografów skupia się na jego ogniskowej. Ale czym dokładnie jest ogniskowa? I jaki ma ona związek z kątem widzenia? Ponadto, czym różni się kąt widzenia od pola widzenia? I w końcu, jak to wpływa na to co widzimy w kadrze i na zdjęciach?

Co to jest długość ogniskowa? To podstawowy opis obiektywu, zwykle wyrażany w milimetrach (mm). Wiele osób uważa, że jest to rzeczywista długość obiektywu, ale tak nie jest. Długość ogniskowa to odległość formowania obiektu lub obliczony punkt, w którym promienie światła zbiegają się na matrycy aparatu, tworząc ostry obraz. Zjawisko to nazywamy również “punktem węzłowym”.

Popularne ogniskowe obejmują 35 mm, 50 mm, 24-70 mm i 70-200 mm. Pierwsze dwa przykłady, będące stałymi ogniskowymi, nazywane są obiektywami stało-ogniskowymi, a ostatnie, będące zmiennymi ogniskowymi, nazywane są obiektywami zmienno-ogniskowymi.

Podczas opisywania “kąta widzenia” obiektywu pojawiają się dwa ważne terminy. Terminy te to kąt widzenia i pole widzenia. Niektórzy używają tych terminów zamiennie, ale de facto, są to dwie różne rzeczy.

Zacznę od kąta widzenia (ang. Angle of View, AOV) opisuje ilość sceny, którą obiektyw rejestruje na matrycy, wyrażoną jako kąt w stopniach. Czyli jaki duży kadr (ile kadru będziemy mieli na zdjęciu) Możemy obliczyć AOV na kilka sposobów, używając szerokości poziomej, wysokości pionowej lub przekątnej. Jednak większość producentów obiektywów określa AOV mierząc przekątną obrazu. Dlatego stopnie “kąta widzenia” podawane w wielu technicznych opisach są kątami mierzonymi po przekątnej matrycy.

Ostatecznie jednak AOV wyznacza ile obiektyw pokaże sceny (kadru) więcej, czy mniej. Innymi słowy, rejestruje szeroki lub wąski widok. Na przykład, wyobraź sobie, że obracasz głowę o 90º w lewo i w prawo, tworząc panoramę 180º, w porównaniu z założeniem lornetki lub użyciem teleskopu i wpatrywaniem się w dal. Będziesz miał zupełnie inny widok na krajobraz przed sobą.

Przejdę teraz do pola widzenia, ponieważ te dwa pojęcia różnią się od siebie.
Standardowa definicja pola widzenia (ang. Field of View / FOV) to obliczony rozmiar pola w oparciu o ogniskową i rozmiar matrycy. Rozmiar pola oznacza, jak duży obiekt pojawia się w kadrze. Obliczenie to obejmuje również dodatkową zmienną wymiarową, taką jak odległość obiektu lub tła.
Jeśli jednak chcesz obliczyć pole widzenia obiektywu w określonej odległości, musisz mieć odpowiednie wymiary matrycy aparatu i dokładną ogniskową. Niezbędna jest również znajomość punktu węzłowego obiektywu. Jednak, jak wspomniano wcześniej, nam fotografom trudno jest znać konkretną ogniskową lub punkty węzłowe w momencie produkcji. Tylko producent zna te pomiary dzięki symulacji komputerowej i tabelom obiektywów. Tak więc dla nas to obliczenie jest pomocne tylko jako punkt wyjścia, a nie dla dokładności. Zakres pola widzenie mierzone jest w poziomie/horyzontalne.

Zakres kąta widzenia jest mierzony po przekątnej matrycy.

Zakres pola widzenia mierzony jest w poziomie matrycy / horyzontalnie.

Jak widać FOV i AOV to dwa oddzielne obliczenia. Jednak w przeciwieństwie do pola widzenia, kąt widzenia jest niezależny od konkretnej odległości. Oznacza to, że nie jest on obliczany w określonej odległości od obiektywu, czy to w metrach, czy stopach. Z tego powodu AOV wydaje się być standardem, ponieważ jest nieformalny na wszystkich odległościach i niespecyficzny. Producenci obiektywów do kamer mogliby z łatwością używać FOV i wyświetlać tę specyfikację na swoich stronach produktowych przy użyciu określonej odległości, powiedzmy 10 m. Ale tak nie jest. Zamiast tego wszyscy używają AOV.

Tak więc, gdy większość ludzi używając określenia pole widzenia w fotografii, tak naprawdę opisują kąt widzenia. I to jest nieporozumienie.

Zakres Kąta Widzenia określa kadrowanie i kompozycję.

Zakres Pola Widzenia to rozmiar obiektu w kadrze.

Dla większości z nas informacje te nie są jednak potrzebne. Bardziej pomocne jest wybranie odpowiedniego obiektywu, który zapewni pożądane kadrowanie.

Ostatecznie, czy ogniskowa i zakres kąt widzenia naprawdę mają znaczenie? Nie. Żadne z nich nie ma znaczenia. Jedyną ważną rzeczą jest to, że mamy wystarczająco duży kąt widzenia, aby uchwycić to, co jest ważne w naszym kadrze. Jednak pomysł wykorzystania ogniskowej do określenia tego, ile możemy uchwycić, jest znacznie łatwiejszy niż myślenie o kącie widzenia. I to jest moim zdaniem najważniejszy wniosek płynący z tego wpisu.

Oto przybliżone zakresy w stopniach POLA WIDZENIA dla różnych długości ogniskowych na pełnej klatce:

1. 22mm: Około 84 stopnie horyzontalne
2. 35mm: Około 54 stopnie horyzontalne
3. 50mm: Około 39 stopni horyzontalne
4. 85mm: Około 23 stopnie horyzontalne
5. 200mm: Około 10 stopni horyzontalne

Na aparaty z matrycą APS-C dla SONY (o współczynniku przycinania 1.5x), należy uwzględnić wspomniany czynnik przycinania, który wpływa na kąt widzenia obiektywu. Oto przybliżone zakresy w stopniach widzenia dla różnych długości ogniskowych:

1. 22mm: Około 63 stopnie horyzontalne
2. 35mm: Około 42 stopnie horyzontalne
3. 50mm: Około 30 stopni horyzontalne
4. 85mm: Około 17 stopni horyzontalne
5. 200mm: Około 7 stopni horyzontalne

Na aparaty z matrycą APS-C Canon (o współczynniku przycinania 1.6x), należy również uwzględnić wspomniany czynnik przycinania, który wpływa na kąt widzenia obiektywu. Oto przybliżone zakresy w stopniach widzenia dla różnych długości ogniskowych na matrycy:

1. 22mm: Około 57 stopni horyzontalne
2. 35mm: Około 36 stopni horyzontalne
3. 50mm: Około 25 stopni horyzontalne
4. 85mm: Około 14 stopni horyzontalne
5. 200mm: Około 6 stopni horyzontalne

Dla aparatów z matrycą Mikro 4/3, która ma współczynnik przycinania 2x, zakresy kątów widzenia dla różnych długości ogniskowych będą następujące:

1. 22mm: Około 44 stopnie horyzontalne
2. 35mm: Około 28 stopni horyzontalne
3. 50mm: Około 20 stopni horyzontalne
4. 85mm: Około 11 stopni horyzontalne
5. 200mm: Około 5 stopni horyzontalne

Link do strony z KALKULATOREM ZAKRESU KĄTA I POLA WIDZENIA