Jaki typ obiektywu do jakiej matrycy i długość ogniskowej
Długość ogniskowej to odległość w milimetrach między środkiem optycznym obiektywu (głównym punktem soczewki) a matrycą aparatu, gdy ostrość ustawiona jest na nieskończoność.
Ogniskowa nigdy się nie zmienia, bez względu na to, do jakiego aparatu podepniesz obiektyw.
Długość ogniskowej ma znaczenie na zakres tego, co znajdzie się w kadrze na zdjęciu w zależności od wielkości matrycy aparatu, w zależności czy używasz aparatu z matrycą APS-C (mniejszą) czy FF (Full Frame, czyli pełna klatka). To kluczowe dla zrozumienia, jak obiektyw będzie “widzieć” scenę, czyli jaki szeroki kadr obejmie zdjęcie.
Ogniskowa to stała cecha obiektywu. Pole widzenia zależy od rozmiaru matrycy.
1. Co to jest crop factor?
Matryca APS-C czyli t.zw. crop factor (z j.ang.) jest mniejsza niż Full Frame. Dlatego aparat APS-C „widzi” mniejszy fragment obrazu rejestrowanego przez obiektyw.
Crop factor czyli współczynnik przycięcia:
dla Canon APS-C: 1,6× a dla Sony, Nikon, Fujifilm APS-C: 1,5×
2. Jak przeliczać ogniskową?
Formuła: Efektywna ogniskowa = ogniskowa × crop factor
Przykład:
Obiektyw 50 mm na Full Frame daje pole widzenia klasyczne, porównywalne do szerokości kąta widzenia oczu ludzkich.
Ten sam obiektyw 50 mm na APS-C “wyprodukuje” pole widzenia jak 80 mm (Canon) lub 75 mm (Sony/Nikon/Fuji).
Co to oznacza w praktyce?
| Ogniskowa | Pełna klatka (FF) | APS-C (Canon) | APS-C (Sony/Nikon/Fuji) |
|---|---|---|---|
| 24 mm | Szeroki kąt | 38 mm | 36 mm |
| 35 mm | Szeroki/standard | 56 mm | 53 mm |
| 50 mm | Standard | 80 mm | 75 mm |
| 85 mm | Portretowy | 136 mm | 128 mm |
Co musisz wiedzieć jako fotograf:
Obiektyw 24 mm na APS-C daje podobny efekt jak 35 mm na FF.
Jeśli chcesz uzyskać klasyczny efekt “standardowego” obiektywu 50 mm to na APS-C powinieneś używać obiektywu 35 mm.
Jeśli fotografujesz portrety na APS-C, świetny będzie 50 mm (daje efekt jak ~75–80 mm na FF).
Oznaczenia obiektywów APS-C i Full Frame przewodnik wg producentów
| Producent | Oznaczenie APS-C | Oznaczenie Full Frame |
|---|---|---|
| Canon | EF-S, RF-S | EF, RF |
| Nikon | DX | FX, brak dodatkowego oznaczenia |
| Sony | E (dla APS-C) | FE (dla Full Frame) |
| Fujifilm | Wszystkie obiektywy są APS-C | – |
| Sigma | DC | DG |
| Tamron | Di II | Di |
| Tokina | DX | FX |
| Panasonic | G (dla Micro 4/3) | S (dla Full Frame, L-Mount) |
| Olympus/OM | M.Zuiko (Micro 4/3) | – |
| Pentax | DA | D FA |
ściągawka:
APS-C: EF-S, DX, E, DC, Di II, DX, DA
Full Frame: EF, FX, FE, DG, Di, FX, D FA, RF
Główne długości ogniskowej i ich zastosowania:
1. 14–24 mm (ultraszerokokątny)
- Zastosowanie: fotografia krajobrazowa, architektura, wnętrza.
- Charakterystyka: bardzo szerokie pole widzenia, silna perspektywa, możliwe zniekształcenia.
- Uwaga: świetny do pokazania dużych przestrzeni.
2. 24–35 mm (szerokokątny)
- Zastosowanie: ulice, reportaż, grupowe zdjęcia ludzi.
- Charakterystyka: szeroki kąt widzenia, bardziej naturalna perspektywa niż przy ultra szerokim kącie.
3. 35–50 mm (standardowy)
- Zastosowanie: codzienna fotografia, portrety środowiskowe, podróże.
- Charakterystyka: zbliżone do ludzkiego widzenia, neutralna perspektywa.
- Popularny wybór: 50 mm f/1.8 – często polecany jako pierwszy obiektyw stałoogniskowy („nifty fifty po ang.”).
4. 85 mm (portretowy)
- Zastosowanie: portrety, zdjęcia ludzi.
- Charakterystyka: piękne rozmycie tła (bokeh), małe zniekształcenia twarzy, naturalna separacja od tła.
5. 100–135 mm (krótki teleobiektyw)
- Zastosowanie: portrety, fotografia artystyczna, detale.
- Charakterystyka: duża kompresja tła, dobre oddzielenie obiektu od tła.
6. 200–300 mm (teleobiektyw)
- Zastosowanie: sport, przyroda, dzika fauna.
- Charakterystyka: silne przybliżenie, kompresja przestrzeni, płytka głębia ostrości.
7. 400 mm i więcej (superteleobiektyw)
- Zastosowanie: fotografia przyrodnicza, sportowa, lotnicza.
- Charakterystyka: ekstremalne przybliżenie, wymaga statywu lub stabilizacji obrazu.
Obiektyw APS-C na matrycy APS-C i pełnoklatkowej (FF) daje różne efekty ze względu na różnice w rozmiarze matrycy.
- Obiektyw APS-C na matrycy APS-C:
- Obiektyw APS-C jest zaprojektowany do matryc APS-C, które są mniejsze niż pełnoklatkowe
- Obraz pokrywa całą powierzchnię matrycy APS-C, dając pełne pole widzenia zgodne z ogniskową obiektywu (np. 50 mm na APS-C odpowiada mniej więcej 75 mm na FF w Canon).
- Nie ma winietowania (zaciemnienia rogów), a obraz jest ostry i zgodny z założeniami optycznymi obiektywu.
- Jakość obrazu zależy od konkretnego obiektywu, ale generalnie jest zoptymalizowana dla APS-C.
- Obiektyw APS-C na matrycy pełnoklatkowej (FF):
- Obiektyw APS-C nie jest zaprojektowany do pokrycia większej matrycy FF, więc obraz rzutowany przez obiektyw jest mniejszy niż matryca pełnoklatkowa.
- W efekcie:
- Winietowanie: Na FF pojawi się silne zaciemnienie lub czarne rogi, ponieważ obiektyw nie pokrywa całej matrycy.
- Tryb crop: Wiele aparatów FF automatycznie przełącza się w tryb APS-C (crop mode), gdzie wykorzystywana jest tylko centralna część matrycy odpowiadająca rozmiarowi APS-C. W takim przypadku obraz jest podobny do tego z matrycy APS-C, ale tracisz korzyści pełnej klatki (np. mniejsza rozdzielczość, węższe pole widzenia).
- Ogniskowa ekwiwalentna: Pole widzenia pozostaje takie samo jak na APS-C, czyli np. 50 mm na APS-C to ekwiwalent 75 mm na FF (z cropem).
Podsumowanie:
- Na matrycy APS-C obiektyw APS-C działa optymalnie, dając pełny, ostry obraz.
- Na matrycy FF ten sam obiektyw albo wymaga trybu crop (tracisz zalety FF), albo powoduje winietowanie i utratę jakości w rogach.